Sylwetka dyrektora
SYLWETKA
PROF. NZW. DRA LECHOSŁAWA GAWRECKIEGO
Profesor nadzwyczajny w Gnieźnieńskiej Szkole Wyższej Milenium, dr pedagogiki. Specjalista w dziedzinie zarządzania oświatą, zajmował się też dydaktyką. Autor 16. publikacji książkowych, kilkudziesięciu opracowań w pracach zbiorowych w tym również w podręczniku akademickim „Pedagogika” (red B. Śliwerski, rozdział „Pedagogika zarządzania”) oraz artykułów naukowych i popularno-naukowych. Publicysta oświatowy (Polityka, Głos Nauczycielski i inne).
W swojej karierze pedagogicznej przeszedł wszystkie szczeble kształcenia. Zaczynał jako nauczyciel wychowania muzycznego w szkole podstawowej i doszedł do funkcji rektora szkoły wyższej. Założył dwie placówki dydaktyczne. W roku 1993 Studium Doskonalenia Menedżerów Oświaty , w Kaliszu, pierwsza w Polsce niepubliczna placówka oświaty wyspecjalizowana w kształceniu kierowniczej kadry oświaty, a później również nauczycieli. Obecnie SDMO działa w Gnieźnie (ponad 12 tysięcy absolwentów z całego kraju).
W roku 2002 założył – wspólnie z Krzysztofem Gawreckim i Iwoną Gawrecką – Gnieźnieńską Szkołę Wyższą Milenium, której był rektorem w latach 2007-2013.
CV zawodowe i naukowe
Kwalifikacje zawodowe:
- Magisterium
1966: UAM, Wydział Filozoficzno – Historyczny, kierunek: pedagogika
Temat: Wybór dalszego kształcenia uczniów szkół podstawowych w r. szk. 1965/66
Promotor: Prof. dr hab. Stanisław Kowalski
- Doktorat
1976: UAM, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Pedagogiki
Temat: Efektywność struktury programów TV z wychowania obywatelskiego
Promotor: Prof. dr hab. Leon Leja
- Profesor nadzwyczajny
2009; Akceptacja CK ds. T i SN – w oparciu o analizę książki „Promocja placówki edukacyjnej” oraz całokształtu dorobku naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego.
Przebieg pracy zawodowej i dydaktycznej:
- 1964 – 1966: Szkoła Podstawowa nr 84 w Poznaniu – nauczyciel języka polskiego i muzyki.
- 1966 – 1969: Liceum Pedagogiczne w Rogoźnie Wlkp. – nauczyciel pedagogiki, psychologii, metodyki nauczania początkowego.
- 1969 – 1975: Studium Nauczycielskie w Kaliszu – nauczyciel pedagogiki, psychologii oraz metodyki nauczania początkowego.
- 1975 – 1990: Instytut Kształcenia Nauczycieli Oddział Doskonalenia Nauczycieli w Kaliszu, adiunkt. Wicedyrektor.
- 1985 – 2006: Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu – Instytut Pedagogiczno-Artystyczny w Kaliszu, starszy wykładowca.
- 1993 – nadal: Studium Doskonalenia Menedżerów Oświaty w Kaliszu i w Gnieźnie, założyciel – dyrektor (nazwa zmieniona w roku 2019: Centrum Doskonalenia Nauczycieli-SDMO)
- 2003 – nadal: Gnieźnieńska Szkoła Wyższa Milenium, założyciel, rektor, profesor nadzwyczajny.
Kierowanie pracami magisterskimi i dyplomowymi:
- Promotor około 400 prac magisterskich i licencjackich.
- Promotor około 500 obronionych prac dyplomowych na Studiach Podyplomowych Organizacji i Zarządzania Oświatą i innych.
Funkcje naukowe:
1971 – 1987: Konsultant naukowy w Redakcji Programów Szkolnych Telewizji Polskiej.
1983 – 1988: Konsultant naukowy w Dziale Programów dla Szkół Polskiego Radia.
2004 – 2005: Członek Komitetu Naukowego przygotowującego Międzynarodowy Kongres Edukacyjny „Edukacja polska w zjednoczonej Europie” (organizator: Związek Nauczycielstwa Polskiego).
Szczególne osiągnięcia zawodowe:
1993 – nadal: Założyciel – według własnej autorskiej koncepcji – Studium Doskonalenia Menedżerów Oświaty (SDMO) w Kaliszu a od 2004 roku również w Gnieźnie. Placówka ogólnopolska, specjalizująca się w menedżerskim kształceniu na studiach podyplomowych (we współpracy ze szkołami wyższymi) i kursach kierowniczej kadry oświaty. Ponad 9 tysięcy absolwentów z całego kraju. Słuchacze SDMO spotykali się z najbardziej znaczącymi politykami m. in. z ministrem edukacji R. Czarnym, ministrem ds. samorządu M. Kuleszą, sześcioma wiceministrami MEN, wiceprezesem NIK Z. Wesołowskim.
Do Kalisza i Gniezna na spotkania z słuchaczami SDMO przyjeżdżali wybitni specjaliści w dziedzinie pedagogiki, psychologii i socjologii: profesorowie: W. Kobyliński, J. Kurnal, J. Radziewicz, T. Pilch, Z. Melosik, L. Gapik, S. Kwiatkowski, P. Buczkowski, J. Gęsicki, B. Śliwerski, A. Nalaskowski, A. Wiszniewski (komunikacja społeczna) oraz profesorowie bibliotekoznawstwa: K. Migoń i M. Skalska-Zlat.
Studium organizuje dla swoich słuchaczy i absolwentów również wizyty i staże zagraniczne. (Niemcy, Austria, Szwajcaria, Anglia, Francja). Organizuje też konferencje naukowe: Menedżerskie zarządzanie szkołą; 2003 (organizator: prof. L. Gawrecki), Szkoła polska na tle porównawczym; 2006 (organizator: prof. E. Potulicka), Dyscyplina i kierowanie klasą szkolną – konteksty, problemy, rozwiązania praktyczne; 2007 (organizator: prof. Ewa Filipiak), Szkoła polska w XXI wieku; 2008 (organizator: prof. L. Gawrecki), Wdrażanie do nowej koncepcji nadzoru pedagogicznego; 2009 (organizator: prof. L. Gawrecki), Jak rozwiązuję konflikty w szkole; 2010 (organizator: prof. L. Gawrecki), Jak rozwiązywać problemy wynikające z aktualnych rozporządzeń MEN?; 2011 (organizator: prof.L. Gawrecki), System Informacji Oświatowej i Zasady Ochrony Danych Osobowych 2012 (organizator: prof. L. Gawrecki), 2013 Pozytywne i negatywne skutki urynkowienia oświaty 2013 (organizator: prof. L. Gawrecki)
2002 – nadal: Jednoosobowy założyciel Gnieźnieńskiej Szkoły Wyższej Milenium – uczelni niepublicznej, prowadzącej studia I i II stopnia.Funkcje administracyjne:
- 1975 – 1977: Kierownik Studiów Podyplomowych Organizacji i Zarządzania Oświatą w Instytucie Kształcenia Nauczycieli w Warszawie (IKN)- Oddział w Kaliszu (ODN)
- 1977 – 1985: Kierownik Zaocznych Studiów Magisterskich – kierunek nauczanie początkowe (ok. 500 absolwentów) w IKN ODN Kalisz.
- 1986 – 1989: Kierownik Studiów Podyplomowych Organizacji i Zarządzania Oświatą w IKN ODN Kalisz.
- 1989 – 1990: Wicedyrektor Oddziału Instytutu Kształcenia Nauczycieli w Kaliszu.
- 1993 – nadal: Założyciel i Dyrektor Studium Doskonalenia Menedżerów Oświaty w Kaliszu i w Gnieźnie.
- 2002 – nadal: Założyciel Gnieźnieńskiej Szkoły Wyższej Milenium w Gnieźnie.
- 2007 – nadal: Rektor Gnieźnieńskiej Szkoły Wyższej Milenium w Gnieźnie.
Funkcje społeczne:
- 1983 – 1994: Ławnik w Sądzie Rejonowym w Kaliszu.
- 1983-1986; Członek Prezydium Zarządu Okręgu Kaliskiego ZNP
- 1990 – 1994: Sekretarz Krajowej Sekcji Kształcenia i Doskonalenia Nauczycieli przy Zarządzie Głównym Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Wykaz publikacji
Dane o publikacjach:
- Publikacje naukowe i popularno-naukowe:
- książki wydane: 16,
- artykuły naukowe: ukazały się w wydawnictwach zwartych oraz w czasopismach, m.in.: Nauczyciel i Wychowanie, Chowanna, Neodidagmata, Nowa Szkoła, News – Nowości Oświaty, Oświata i Wychowanie, Życie Szkoły, Przekazy i Opinie, Dyrektor Szkoły.
- Redaktor Głosu Dyrektora-Menedżera – dodatku cyklicznego do Głosu Nauczycielskiego. Ukazało się 25 numerów w latach 1997 – 2002.
- Publicystyka oświatowa: około 100 artykułów w m.in.: Polityce, Głosie Nauczycielskim, Życiu Literackim, Tygodniku Kulturalnym, Rzeczpospolitej ( w latach 1978-2005).
- Autorskie audycje radiowe i programy telewizyjne:
- 1983 – 1987: Nauczycielski Uniwersytet Radiowo–Telewizyjny NURT (5 programów – 2 w radiu, 3 w telewizji),
- 1985 – 1989: cykl radiowy pod tytułem. Radio w szkole (10 audycji): autor koncepcji cyklu i poszczególnych audycji,
- 1988 – 1989: stały felieton popularno-naukowy w Polskim Radiu z cyklu: Radio w nauczaniu i wychowaniu.
Prace badawcze:
- 1976: Autorstwo ogólnopolskich badań nad wykorzystaniem w szkołach audycji radiowych i programów TV, prowadzonych przez Ośrodek Badań Opinii Publicznej PRiTV.
- Udział w dwóch problemach węzłowych, prowadzonych przez Instytut Pedagogiki UAM w Poznaniu:
- 1982 – 1985: Środki dydaktyczne w kształceniu (temat własny: Programy TV jako czynnik integracji wielostronnej w nauczaniu początkowym),
- 1986 – 1989: Kształcenie multimedialne w szkole (temat własny: Przygotowanie szkół do kształcenia multimedialnego).
- 1986 – 1990: Kierowanie ogólnopolską grupą badawczą podejmującą problem: „Wpływ środków dydaktycznych na doskonalenie pracy dydaktycznej i wychowawczej szkoły.” Problem podjęty w ramach planu pracy badawczej IKN, z inspiracji Ministerstwa Edukacji Narodowej.
Staże oraz krótkotrwałe wizyty zagraniczne:
- Anglia 1979 (Open University w Milton Keynes)
- Węgry 1981 (Krajowy Instytut Doskonalenia Nauczycieli)
- NRD 1986 (Okręgowy Ośrodek Metodyczny w Erfurcie)
- RFN 1987 (Instytut Doskonalenia Nauczycieli w Płn. Nadrenii-Westfalii w Kolonii)
- Kijów 2001 (Uniwersytet Pedagogiczny)
Udział w konferencjach i sesjach naukowych:
- 1977 (maj), Łódź. Seminarium naukowe: Telewizja w procesie kształcenia. Autor komunikatu z badań „Wykorzystanie audycji radiowych i programów TV przez nauczycieli szkół podstawowych i średnich”.
- 1–2.09.1978, Gniezno. Sesja naukowa: Funkcjonowanie środków dydaktycznych w powszechnej szkole średniej. Przewodniczący sekcji wychowania przedszkolnego i nauczania początkowego. Autor referatu: „Rola środków dydaktycznych w wychowaniu przedszkolnym i nauczaniu początkowym”.
- 17-19.01.1988, Piotrków Tryb. Ogólnopolskie Seminarium Naukowe: „Radio i telewizja w procesie kształcenia i wychowania”. Autor komunikatu z badań pod tytułem: „Opracowanie na lekcjach treści audycji radiowych i programów TV dla klas początkowych”.
- 8-10.10.1993, Warszawa. Sympozjum: „Zmiana w zarządzaniu szkołą.” Autor referatu: „Tradycyjny dyrektor czy menedżer oświaty”.
- 07.1994, Warszawa – Senat RP. Konferencja: „Decentralizm w zarządzaniu oświatą”. Referat wprowadzający do dyskusji: „Menedżer w oświacie”.
- 10-12.12.1999, Warszawa. Centralny Ośrodek Zarządzania. Konferencja: „Nowoczesne metody zarządzania”. Autor wystąpienia: „Nowoczesne zarządzanie szkołą”.
- 03.2002, Warszawa. Konferencja Dyrektorów Szkół Polskich. Wystąpienie: „Zarządzanie szkołą u progu XXI wieku”.
- 05.2005, Warszawa; Międzynarodowy Kongres Edukacyjny „Edukacja Polska w Zjednoczonej Europie”.
- 25-26.04.2007,Malbork;Konfernecja Rektorów Akademickich Szkół Zawodowych
- 05.2012, Wągrowiec, I Panel dyskusyjny Rektorów Niepublicznych Szkół Wyższych
- 22-23.10.2014, Warszawa; Kongres „Edukacja a rozwój” Organizator: Wolters Kluwer Dyrektor Szkoły – głos w dyskusji
- 25-26.05.2015, Szczecin; Szkoła w Polsce XXI wieku- głos w dyskusji Organizator: Komitet Badań Pedagogicznych PAN.
- 15-16.04.2016, Bielsko- Biała, Konferencja naukowa „Nauczyciel i uczeń w przestrzeni kreatywnych działań”.
- 25-27.03.2017, Bielsko-Biała, Konferencja naukowa „ Nauczyciel i uczeń w perspektywie społecznych zmian”. Referat: „XIX wieczna szkoła w XXI wieku”.
- 10-11.10.2017,Wągrowiec, II Panel dyskusyjny Rektorów i Kanclerzy Wyższych Szkół Zawodowych
- 31-31.05. 2019, Gniew, „Zarządzanie szkołą wyższą w świetle reformy szkolnictwa akademickiego”.
Ważniejsze nagrody:
1981 – Nagroda Ministra Oświaty i Wychowania III stopnia
1984 – Nagroda Dyrektora Instytutu Kształcenia Nauczycieli
1987 – Nagroda Ministra Edukacji Narodowej I stopnia (zespołowa)
1990 – Nagroda I stopnia Dyrektora Centrum Doskonalenia Nauczycieli
1994 – Nagroda II stopnia Rektora UAM za osiągnięcia naukowe
2005 – Nagroda II stopnia Rektora UAM za osiągnięcia organizacyjno-dydaktyczne.
Szczególne wyróżnienia
- Człowiek Roku Gniezna – 2012 (Towarzystwo Miłośników Gniezna)
- Menedżer Najwyższej Jakości Roku – 2013 (Wielkopolskie Stowarzyszenie Badań Nad Jakością)
- Honorowy Obywatel Miasta Wągrowiec – 2016
Odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi
- Srebrny Krzyż Zasługi
- Medal Edukacji Narodowej
- Medal „Honorowy Przyjaciel Kalisza”
- Medal Prezydenta RP „Za Długoletnie Pożycie Małżeńskie”
- Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Kaliskiego”
- Złota Odznaka ZNP
- Honorowa Odznaka „Za Zasługi dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej”
- Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
- Medal LABOR OMNIA VINCIT
- Medal Koronacyjny Miasta Gniezno
- Medal „Przyjaciel Kalisza”
WYKAZ PUBLIKACJI NAUKOWYCH PO DOKTORACIE (1976)
PUBLIKACJE ZWARTE
- Korzystanie z audycji szkolnych i programów TV przez nauczycieli szkół podstawowych i liceów. Wyd. RTV, Warszawa 1976, s. 136.
- Telewizja na lekcjach wiedzy o społeczeństwie. Wyd. RTV, Warszawa 1987, s. 96 s.
- Telewizja jako środek integracji w nauczaniu początkowym. Wyd. Nauk. IKN. Warszawa 1989, t. 1 i 2, s. 464.
- Metody i środki kształcenia stosowane w szkole. Wyd. Komitet Ekspertów do Spraw Edukacji Narodowej. Raport Tematyczny nr 28, PWN, Warszawa – Kraków 1990 (współautor W. Strykowski), s. 35.
- Radio w nauczaniu i wychowaniu. Wyd. IKN CDN, Kalisz 1990, s. 117.
- Menedżer w szkole (redaktor). Wyd. eMPi2, Poznań 1996, s. 182.
- Techniki pracy menedżera oświaty. Wyd. eMPi2, Poznań 1997, s. 146.
- Jak w Kaliszu menedżerów oświaty kształcono (1993-2003). Wyd. eMPi2 Poznań, 2003, s. 69.
- Krótki zarys dziejów Seminarium Nauczycielskiego i Liceum Pedagogicznego (1909-1969). Wyd. Rogozińskie Centrum Kultury, Rogoźno 2003, s. 52.
- Kompetencje menedżera oświaty. Wyd. eMPi2, Poznań 2003, s. 232.
- Jak w Kaliszu i w Gnieźnie dyrektorów szkół i nauczycieli kształcono (1993-2008). Wyd. eMPi², Poznań 2008, s. 152.
- Promocja placówki edukacyjnej. Wyd. eMPi², Poznań 2008, s. 170.
- Z Gaju Wielkiego do wielkiej kariery /czyli rzecz o życiu i działalności Wacława Strykowskiego, Wyd. eMPi2, 2012, s.58
- Z uśmiechem przez życie czyli jak to się stało, że się udało!(autobiografia). Wyd.eMPi2, 2013. s. 315
- Menedżerskie zarządzanie placówką edukacyjną. Praktyczny poradnik dla dyrektorów szkół. Wolters Kluwer, Warszawa 2019., s.274
- Zarządzanie w oświacie. Zarys podręcznikowy – systematyka, praktyka, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2021 s.185
ARTYKUŁY W WYDAWNICTWACH ZWARTYCH (WYBRANE)
- Funkcje i wykorzystanie środków dydaktycznych w nauczaniu początkowym.
W: Funkcje środków i materiałów dydaktycznych w organizacji procesu kształcenia w powszechnej szkole średniej. Materiały z sesji w Gnieźnie. Biblioteka Doświadczeń Nauczycieli Poznańskich. T. 2, Poznań 1980. - Wideo w nauczaniu początkowym. W: Wideo w szkole /red. W. Strykowski i B. Puszczewicz/. Wyd. NURT, Warszawa 1990.
- Jak kształcić nauczycieli? W: Edukacja nauczycielska wobec zmiany społecznej
(red. H. Kwiatkowski). PTP i Sekcja Kształcenia N-li ZG ZNP, Warszawa 1991 (współautor W. Strykowski). - Nauczyciel a pozaszkolne doświadczenia audiowizualne uczniów. W: Dokąd zmierza technologia kształcenia? (red. W Skrzydlewski). Wyd. UAM, Zakład Technologii Kształcenia Instytut Pedagogiki, Kalisz 1993.
- Wykorzystanie pozaszkolnych doświadczeń medialnych w procesie kształcenia.
W: Edukacja kulturalna. Szkoła i rodzina (red. D. Jankowski). UAM KP-A i WOM. Kalisz 1993. - Menedżer – pedagog i dyrektor profesjonalny. W: Menedżer w szkole (red. L.Gawrecki). Wyd. eMPi2, Poznań 1996.
- Public relations czyli jak promować placówkę edukacyjną i jej szefa. W: Vademecum menedżera oświaty (red. Cz. Plewka i H. Bednarczyk) wyd. OKiDK Instytut Technologii Eksploatacji, Radom 2000.
- Marketing edukacyjny. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. III (red. nauk. Pilch). Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2004.
- Menedżer oświaty. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku, t. III (red. T. Pilch). Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2004.
- Dramatyczny egzamin. W: Między pokoleniami. Czerwiec 56. Wyd. TUTW. Poznań, 2007.
- Wolny rynek w oświacie. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI w. t. VII (red. nauk. Pilch). Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2008.
- Marketing w oświacie. W: Menedżer i kreator edukacji (red. Cz. Plewka i H. Bednarczyk). Wyd. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom 2008.
- Pedagogika zarządzania. W: Pedagogika t. IV (red. B. Śliwerski), GWP, Gdańsk 2010.
- Promocja szkoły. W: Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku. Suplement (red. nauk. Pilch). Wyd. Akademickie „Żak”, Warszawa 2010.
- Sport w regionalnych spółkach polskiego Radia. W: Media publiczne. System medialny w Polsce – pytania i dezyderaty (red. P. Bielawski i A. Ostrowski). SCRIPTORIUM. Poznań – Opole 2011.
- Menedżerskie działania samorządowca. W: Doskonalenie strategii zarządzania oświatą na poziomie regionalnym i lokalnym. Wyd. Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2012.
- Jak tworzyć szkołę XXI wieku – kilka podstawowych rekomendacji. W: Nauka, edukacja, rynek pracy. Przede wszystkim współdziałanie. Szczecin – Koszalin 2013 ( Materiały pokonferencyjne Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt: „Nauka –edukacja-rynek pracy w perspektywie europejskich doświadczeń.”(Szczecin, 15-16.10.2013r.).
- Jak kształcić nauczyciela kreatywnej szkoły? Konteksty diagnostyczne i rekomendacje. W: Współczesna edukacja. Wielopłaszczyznowość zadań. Red. J. Skibska i J. Wojciechowska.
ARTYKUŁY W CZASOPISMACH (WYBRANE)
- Techniki audiowizualne w nauczania początkowym (współautor L. Leja). Oświata i Wychowanie 1977 nr 10.
- Środki audiowizualne w kształceniu. Oświata i Wychowanie 1982 nr 3.
- O nowoczesnym kształceniu w szkole wyższej (Rec. Uczelnia na miarę współczesności. Red. L. Leja, Poznań 1986). Neodidagmata, 1986 nr 17.
- Funkcje środków dydaktycznych w nauczaniu początkowym. Oświata i Wychowanie 1986 nr 17.
- Gry dydaktyczne w nauczaniu początkowym. Oświata i Wychowanie 1986 nr 29.
- Przygotowanie nauczycieli do pracy z telewizją. Chowanna 1986 nr 3.
- Telewizja jako środek dydaktyczny w procesie kształcenia. Nauczyciel i Wychowanie 1986 nr 5-6.
- Wielofunkcyjny charakter teleprogramów dla klas początkowych. Oświata i Wychowanie 1989 nr 1.
- Wybór dyrektora szkoły w Anglii. Kurenda 1989 nr 2.
- Szkoła i rodzice w Anglii. News – Nowości Oświaty 1992 nr 4.
- Finanse angielskich szkół. News – Nowości Oświaty 1993 nr 5.
- Szkoła dyrektorem stoi. Nowa Szkoła 1993 nr 3.
- Zintegrowane i systemowe kształcenie nauczycieli. Szkoła Zawodowa 1993 nr 7.
- Edukacja dorosłych (rec. Podstawy dydaktyki dorosłych. Red. D. Jankowski i inni, UAM, Poznań 1996). Z badań naukowych kaliskich pedagogów. Zeszyty KTPN 1997 nr 3.
- Jak kształcić menedżera oświaty. Dyrektor Szkoły 1997 nr 12.
- Menedżer oświaty. Dyrektor Szkoły 2003 nr 1.
- Wolny rynek w oświacie czyli dlaczego dyrektor szkoły musi być menedżerem. Dyrektor Szkoły 2003 nr 2.
- O wyższości liceum pedagogicznego nad uniwersytetem. Dyrektor Szkoły 2007 nr 12.
- Doskonalenie kadry kierowniczej oświaty w Polsce powojennej. Dyrektor Szkoły 2008 nr 6.
- Promowanie szkoły jako instytucji świadczącej usługi edukacyjne. Dyrektor Szkoły 2008 nr 6.
- Marketing w oświacie. Neodidagmata 2008 nr 4.
- Szkoła jako instytucja usługowa. Dyrektor Szkoły 2011 nr 2.
- Cechy i jakość usług edukacyjnych. Dyrektor Szkoły 2011 nr 3.
- Marketing usług edukacyjnych. Dyrektor Szkoły 2011 nr 4.
- Skuteczny marketing edukacyjny. Dyrektor Szkoły 2011 nr 5.
- Debata o edukacji. Cztery drogi zmian. W: Edu – Fakty 2011 nr 617.
- Dyrektor szkoły najważniejszym ogniwem zmian w oświacie. Dyrektor Szkoły 2011 nr 6.
- XIX-wieczna szkoła w XXI stuleciu. W: Neodidagmata 2012 nr 33/34
- Odsamorządowić szkołę! W: Dyrektor Szkoły 2015 nr 8